Chính phủ cho đấu giá đất quanh các ga đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam để tạo ngân sách

Chính phủ mới ban hành Nghị quyết về kế hoạch triển khai chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. 

Nghị quyết nêu rõ, Bộ Xây dựng là cơ quan chủ quản, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương có liên quan, tổ chức lập, trình Thủ tướng quyết định phê duyệt dự án và tổ chức triển khai đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Đây là dự án trọng điểm quốc gia có quy mô lớn, lần đầu tiên triển khai tại Việt Nam, đòi hỏi kỹ thuật và công nghệ hiện đại, tiến độ thực hiện rất khẩn trương. 

Quốc hội đã cho phép áp dụng nhiều cơ chế, chính sách đặc thù để tạo điều kiện triển khai hiệu quả.

Liên quan tiến độ triển khai, Chính phủ nêu rõ các nhiệm vụ, công việc gắn với từng mốc thời gian cụ thể. 

Theo đó, việc tổ chức lựa chọn các nhà thầu tư vấn để thực hiện công tác khảo sát, lập Báo cáo nghiên cứu khả thi và thực hiện các công việc liên quan, trình Thủ tướng Báo cáo nghiên cứu khả thi cần hoàn thành vào tháng 8/2026.

Hội đồng thẩm định Nhà nước thẩm định, trình Thủ tướng quyết định phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án trong tháng 9/2026.

Các địa phương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời công trình đường điện bị ảnh hưởng bởi dự án, cơ bản hoàn thành trước tháng 12/2026 để bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công xây dựng.

Chính phủ yêu cầu tổ chức lựa chọn nhà thầu giai đoạn thực hiện dự án, ký kết hợp đồng và đảm bảo các điều kiện để khởi công xây dựng trước ngày 31/12/2026; triển khai thi công xây dựng, mua sắm, lắp đặt thiết bị, cơ bản hoàn thành dự án đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2035.

Bên cạnh đó, Chính phủ nêu nhiệm vụ tổ chức đấu giá quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt để phát triển đô thị theo quy định của pháp luật để tạo nguồn ngân sách cho địa phương và Trung ương tái đầu tư. 

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với tổng vốn hơn 67 tỷ USD được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tháng 11/2024 và dự kiến hoàn thành vào năm 2035.

Theo chủ trương được thông qua, Quốc hội cho phép dự án được áp dụng 19 cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt. 

Về quy mô sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350 km/h. 

Dự án dự kiến có tổng chiều dài tuyến hơn 1.540 km, bắt đầu tại TP. Hà Nội (ga Ngọc Hồi) và kết thúc tại TP. HCM (ga Thủ Thiêm), đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố.

2 tỷ phú Việt đặt cược vào đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Mới đây, Vinspeed và THACO cùng đưa ra đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đã đẩy "sức nóng" của đại dự án này lên càng lúc càng cao.
 

Là doanh nghiệp tư nhân đầu tiên chính thức đề xuất đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, VinSpeed, công ty của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, đã tạo dấu ấn mạnh mẽ với một đề xuất đầy tham vọng: Đầu tư trực tiếp toàn tuyến, không sử dụng vốn công hay theo mô hình PPP truyền thống.

VinSpeed cam kết tự thu xếp 20% tổng vốn, tương đương 12,27 tỷ USD (chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng), và kiến nghị Nhà nước cho vay ưu đãi phần còn lại 49,08 tỷ USD, với lãi suất 0% trong 35 năm. 

Không chỉ dừng lại ở hạ tầng đường sắt, VinSpeed còn kiến nghị một cơ chế được chỉ định làm nhà đầu tư các dự án đô thị, bất động sản tại khu vực phụ cận các nhà ga. Đây được xem là phần quan trọng trong chiến lược đầu tư theo mô hình TOD phát triển đô thị gắn liền với giao thông công cộng.

Sau đề xuất tiên phong của VinSpeed, THACO - tập đoàn công nghiệp đa ngành do ông Trần Bá Dương sáng lập cũng chính thức nhập cuộc. 

THACO cam kết góp 20% tổng vốn (gần 12,27 tỷ USD) từ nguồn vốn chủ sở hữu và huy động trong nước. Phần còn lại khoảng 49 tỷ USD (tương ứng 80% còn lại) sẽ được vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. THACO đề xuất Chính phủ bảo lãnh khoản vay và trả toàn bộ lãi vay trong 30 năm.

Cũng như Vinspeed, THACO không chỉ dừng lại ở đường ray và tàu chạy. Tập đoàn mong muốn được ưu tiên phân bổ quỹ đất phát triển đô thị dọc tuyến theo mô hình TOD, phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng để khai thác hiệu quả hệ sinh thái đường sắt và tạo chuỗi giá trị liền mạch từ hạ tầng đến bất động sản, dịch vụ, hứa hẹn biến tuyến đường sắt cao tốc thành trục phát triển kinh tế mới. 

Đề xuất của cả 2 "ông lớn" tư nhân này cho thấy sức hấp dẫn của siêu dự án này không chỉ là hạ tầng giao thông, mà là nền tảng để định hình lại cấu trúc dân cư, thị trường nhà ở trong thời gian tới.