Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải nuôi các nguyên tắc được quy định tại Điều 91 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/8/2024) như sau:

- Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, đáp ứng thời gian và quy định của pháp luật; vì lợi ích chung, sự phát triển bền vững, văn minh và hiện đại của cộng đồng, của địa phương; quan tâm đến chính sách xã hội đối tượng, đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

- Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .

Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về đất, nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng cách sử dụng mục tiêu đất khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.

- Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị tổn hại về tài sản thì được bồi thường thường bị tổn hại; cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ.

- Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản để tạo điều kiện cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản phẩm xuất.

- Khu tái sinh phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy định chi tiết cơ sở có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với việc truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi. Khu tái sinh có thể được bố trí cho một hoặc nhiều dự án.

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức và thực hiện dự án tái định cư để đảm bảo chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí tái sinh phải được hoàn thành trước khi quyết định thu hồi đất.

- Khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 Luật Đất đai 2024  mà phần diện tích còn lại của thửa đất sau khi thu hồi nhỏ hơn tích tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về diện tích tối thiểu tại khoản 2 Điều 220 Luật Đất đai 2024 , nếu người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và thực hiện công việc thường xuyên, hỗ trợ, quản lý tích diện tích đất này theo quy định của pháp luật.

Kinh phí bồi thường, hỗ trợ trong trường hợp thu hồi đất theo quy định được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư của dự án đầu tư.